Atatürk və Bolşeviklər: AXC Türk Dünyasının Qurbanı

26 aprel 1920-ci il ADR-in bolşeviklər tərəfindən işğalına 2 gün qalmış TBMM-nin yaradıcısı Mustafa Kamal Atatürk Rusiya bolşeviklərinin lideri Leninə gizli bir məktub yazır.

Məktubda 3 əsas şey öz əksini tapmışdı: Birincisi, TBMM hökuməti bütün fəaliyyətini və bütün hərbi əməliyyatlarını imperialist hökumətləri və onların hakimiyyəti altında əzilən bütün xalqların azad edilməsi məqsədilə Rusiya bolşevikləri ilə birləşdirmək öhdəliyini qəbul edir.

İkincisi, TBMM hökuməti Azərbaycanın sovet dövlətləri qrupuna verilməsi, Gürcüstanın bolşeviklərin hakimiyyəti altına keçməsi və Ermənistanda daşnakların hakimiyyətdən getməsi və sovetləşdirilməsi məsuliyyətini qəbul edirdi.

Üçüncüsü, TBMM hökuməti xalqların məskunlaşdığı əraziləri işğal edən imperialist qüvvələrini qovmaq və imperializmə qarşı ümumi mübarizədə daxili qüvvəni möhkəmləndirmək üçün sovet Rusiyasından ilk yardım kimi 5 milyon türk lirəsi qızıl, silah, sursat, bundan başqa hərbi-texniki vasitələr,  tibbi material, ordu üçün ərzaq verilməsini xahiş edirdi.

Bununla əslində Atatürk bolşevik Rusiyasını Cənubi Qafqaza yeni siyasi vəziyyəti yaratmağa çağırır və Rusiyanı Azərbaycana doğru hərəkətə keçməyə çağırırdı. Belə bir təklif sovet Rusiyasına bir hədiyyə idi.

28 aprel 1920-ci il Azərbaycan Demokratik Respublikası süqut etdi.

ADR-in təhlükəsizlik naziri Nağı Şeyxzamanlı öz xatirələrində qeyd edir ki, "Bizdə olan məlumatlara görə bolşeviklər Türkiyənin razılığın alandan sonra Azərbaycanı işğal etdilər. Azərbaycan ordusuda xidmət edən türk zabitləri artıq Moskvaya satılmışdılar. Rus ordusu Azərbaycana yaxınlaşarkən hökumətin əmri ilə Quba şəhərinin meri 1 km uzunluğunda dəmir yulunu sökmüşdü. Bolşeviklər istəsəydilər də buraları işğal edə bilməzdirlər. Lakin sonra Türk generalı Xəlil paşa AXC generalı Şıxlinskiyə yalandan yazır ki, "şimalda dəmir yolu söküldüyü üçün rus ordusu Atatürkə köməyə gələ bilmir. Zəhmət olmasa tədbirlərinizi görün”. Dəmir yolu yenidən qurulur və 28 aprel ölkə Türkiyənin fitnəsi ilə bolşeviklər tərəfindən işğal olunur.”

Niyə Türk dünyasının atası olan şəxs türk dünyasına məxsus ilk demokratik dövləti bolşeviklərə qurban kimi versin? Bu suala cavab vermək üçün sadəcə olaraq həmin dövrdə beynəlxaq münasibətləri təhlil etmək lazımdır. Belə ki, I Dünya Müharibəsindən sonra Böyük Britaniya, Fransa, İtaliya və  Yunanıstan  Türkiyəyə qarşı geniş miqyaslı müharibə aparırdılar. Antanta ölkələri Denikin, Kolçak kimi generallara dəstək verməklə bolşevikləri elə Rusiyasının içində məhv etmək istiyirdilər və eyni zamanda da Türkiyəyə qarşı vuruşurdular. Buradan belə düşünmək olar ki, ingilislərin Anadoluda qalib gələrsə həm də bütün Cənubi Qafqaza yiyələnəcəkdir bu isə həm də bolşevik Rusiyasının məğlubiyyəti demək olar.

İngilislərin isə hammıya məlum planları var idi: 1. Türkiyəni parçalayıb boğazlara beynəlxalq nəzarəti ələ almaq; 2.Şərqi Anadolu və Qafqazı ələ keçirdikdən sonra burada böyük erməni dövləti yaratmaq; 3. Qafqazda Azərbaycan neftinə sahib olaraq Moskvanı və Mərkəzi Asiyanı ələ keçirmək və əlində cəmləşəcək insan və karbohiderogen resursları ilə Avrasiya hakimi olmaq.

Avrasiyaya sahib çıxmaq isə Dünyanın ağası olmaq idi. İngilislər bunu edəcəyi təqdirdə bu çoğrafiyada yaşıyan bütün türk xalqları dövlətçiliyin itirəcək və sürgün olunacaqdı. Türkiyə və Azərbaycanın ərazisində Böyük Ermənistan yaradılacaqdı. Yeni yaranacaq ingilis imperializmi Türk etnik qrupunun çox hissəsin qul halına salacaqdı.

Atatürk həm Türkiyəni həm də Türk dünyasını xilas etmək, Qafqazda Azərbaycan dövlətçiliyinin davam etməsini təmin etmək üçün, Böyük Ermənistanın yaranmasının qarşısını almaq üçün bu adımmı atdı. Qurban olaraq isə ADR süqut etdi və Azərbaycan bolşevik imperializminin qurbanı oldu. İndi nəticəni qoy oxucular çıxarsın.......Atatürk türk dünyasına atalıq elədi yoxsa siyasət oynadı?!